FIRST CYCLE/Marina de Stacpoole / НЭГДҮГЭЭР ҮЕ/Марина dе Стакруле

1. Original Google image/Google-ээс олсон фото зураг

2. Work in progress/Бүтээлийн эхлэл

FIRST CYCLE/Marina de Stacpoole

When thinking through the Silk Highway theme a notion of trade immediately springs to mind. With Mongolia’s geographical position between Russia and China, how has Mongolian independence and identity been preserved under the increasing pressures of globalisation? Moreover, with the relatively recent discovery of oil reserves in the mid 1990’s another dimension is indeed added to the concept of a Silk Highway.

Narrative as a vehicle to explore changing socio-political factors is a topic I am keen to explore through the perspective of Mongolian artists. With at least half the population living rurally, how has radio and television served and entertained those not easily accessible to the capital? With this in mind which archetypes have survived through myths, legends and folk tales? Which can be identified as symbolic or successfully subversive?

Any answers to these questions could enable me to make digital images focusing in particular on archetypes and landscapes within Mongolian narrative. Any photographs of Mongolia that I could use as a starting point to form these images would be helpful, utilising the collaborative potential of the internet to exchange information. I attach an image which is a work in progress based on a photograph I found through google (also attached) of the Mongolian border next to China, to start the process. This piece will be complete with much more detail for the next submission.

by Marina de Stacpoole

НЭГДҮГЭЭР ҮЕ/Марина dе Стакруле

Би "Торгон Хурдны зам" гэдэг сэдвийн тухай бодохоор надад "арилжаа ба худалдаа" санаанд шууд буулаа. Хятад болон Оросын Холбооны улсуудын дунд байрлах Монгол Улсын газарзүйн өвөрмөц байдлыг авч үзвэл, Монгол Улсын тусгаар тогтнол болон онцлог төрх нь өнөөгийн даяарчлалын дарамтлалын доор хэрхэн хадгалагдаж байна вэ гэдэг асуудал өөрийн эрхгүй гарч ирнэ. Түүнээс гадна 1990-ээд оны дундуур олдсон газрын тосны эх үүсвэр нь "Торгон Хурдны зам" гэдэг ойлголтыг улам бүр баяжуулж байгаа юм шиг санагдлаа.

Би Монголын талын уран бүтээлчдийн санал бодлыг тусгаж, энэ өөрчлөгдөж байгаа нийгэм улс төрийн тодорхойлогдох хүчин зүйлүүдийг өгүүлэл ба хүүрнэл маягаар судлах төлөвлөгөөтэй байгаа. Хөдөө орон нутагт амьдардаг, том хотуудаас зайдуу байдаг хүн амын бараг хагас болох тэр Монгол Улсын иргэдэд телевиз болон радиогийн гүйцэтгэх ба соёлын үүрэг ямар хэмжээнд байдаг юм бол? Энэ асуултыг санаандаа бодож байгаад, яг аль мэдээлэл нь домог, хууч яриа, үлгэрийн мэт хэлбэрээр хүмүүсийн дунд яригдаж үлддэг юм бол? Тэдгээр нь бас билэгдлийн маягтай ч юм уу эсвэл нийгмийн сөрөг үзэгдлийг багасгах шинж чанартай болж хувирдаг байж мэдэх юм?

Энэ асуултуудын хариултууд нь миний хийх дижитал байгалийн бүтээлийн эхлэл нь болох бөгөөд энэ Монголын гэх өнгө аястай байх болно. Хэрвээ танд Монголын ямар нэг байгалийн фото зураг байвал над руу явуулна уу (та энэ емэйл рүү явуулна уу TSTSendee@yahoo.com). Энд тависан зургуудыг би google хайх системээс олсон бөгөөд Монгол-Хятадын хилийн орчмын зургууд юм.

Хүсэлт/Асуулт

Би Монголын талын уран бүтээлчдийн санал бодлыг тусгаж, энэ өөрчлөгдөж байгаа нийгэм улс төрийн тодорхойлогдох хүчин зүйлүүдийг өгүүлэл ба хүүрнэл маягаар судлах төлөвлөгөөтэй байгаа. Хөдөө орон нутагт амьдардаг, том хотуудаас зайдуу байдаг хүн амын бараг хагас болох тэр Монгол Улсын иргэдэд телевиз болон радиогийн гүйцэтгэх ба соёлын үүрэг ямар хэмжээнд байдаг юм бол? Энэ асуултыг санаандаа бодож байгаад, яг аль мэдээлэл нь домог, хууч яриа, үлгэрийн мэт хэлбэрээр хүмүүсийн дунд яригдаж үлддэг юм бол? Тэдгээр нь бас билэгдлийн маягтай ч юм уу эсвэл нийгмийн сөрөг үзэгдлийг багасгах шинж чанартай болж хувирдаг байж мэдэх юм?

Марина де Стакруле бичиж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав

FIRST CYCLE/Nandin-Erdene/ НЭГДҮГЭЭР ҮЕ/Нандин-Эрдэнэ

Face, work in progress, collage, 2008/Нүүр, коллаж, 2008

НЭГДҮГЭЭР ҮЕ/Нандин-Эрдэнэ Бүдзагд

Хурд гэдэг үгийг нэг талаас нь аваад үзэхээр мэдээлэл технологийн үсрэнгүй хөгжил санаанд бууж байна. Технологийн хөгжлийн хурдыг хүний гоо сайхны ойлголттой холбоод аваад үзэхээр бид ертөнцийн байгалийн хуулийг зөрчөөд түүнийг гартаа оруулахыг хичээн, төгсгөлгүй хүслээ аль байдгаараа хэрэгжүүлж эхэлсэн.

Монголын нийгэмд сүүлийн араваад жил хөгжиж байгаа гоо сайхны зарим нэг мэс ажилбарууд бий. Хэдийгээр чанарын өндөр төвшинд хөгжиж хараахан чадаагүй /энэ нь миний бүтээлийн гол санаатай хамааралгүй юм/ байгаа ч, нүдэндээ том давхраа хийлгэх, уруулаа томруулах, хамраа өндөр болгохын мөрөөсөл болсон хүүхнүүд манай нийгэмд газар авсаар байгаа.

Техник технологийн хөгжил хурдсахын хирээр өргөжихийн хирээр, хүн өөрөө хүн байх нарийн мэдрэмж, холбоо дотоод тайвшрал “Би” гэдгээ захирч чадахгүй болж, би энэ хорвоод ганц л амьдарна тэгэхээр юм бүхнийг хийж үзнэ гэсэн “бүтээлч” юм шиг хэрнээ “хоосныг” эрэлхийлээд байх шиг надад санагддаг. Би энэ сэтгэгдэл дээрээ тулгуурлаад эмэгтэй хүний хөрөг хэлбэрээр дүрслэн хийх санаа төрж байна. Хэмжээний хувьд жижиг хийж байна энэ нь илүү тохирох санагдсан. Collage маягаар хийж байгаа болохоор сэтгэгдэл нь илүү чухал харагдах хэрэгтэй гэж бодлоо.

Нандин-Эрдэнэ бичив.

FIRST CYCLE/Nandin-Erdene Budzagd

When I think about the word "speed", there is a parallel notion to a fast paced development of information technology. If I link the speed of technology to a concept of a human beauty (external), we have already broken the laws of nature and constantly trying to gain control and achieve the impossible.

In last 10 years, Mongolian medical professionals started to carry out number of cosmetic surgeries. Although, the quality of the surgery is not a world-class yet (the quality issue is not relevant to my work), there are increasing number of Mongolian women who want to have eyelid surgery, collagen injection for lips or nose jobs.

In my opinion, some people starting to have this rather "creative" methodology of implementing the concept of "living the life" but consequently loose their abilities to keep in touch with their inner self and natural emotions. I've started to create a portrait of a woman based around this theme. In terms of size, I wanted to keep as small as possible as it seems appropriate and I am doing a collage.

Written by Nandin-Erdene and translated by T. Tsegmid

FIRST CYCLE/Huw Andrews/НЭГДҮГЭЭР ҮЕ/Хю Андревс

FIRST CYCLE/Huw Andrews/

Initial Direction.

Following separating Silk and Highway, a luxurious textile and a travelled route, I decided to approach this as an invaluable communicative exchange. The range of talented participants is clearly established when browsing the works posted on the blog, this potential must be utilised with a collaborative element in at least part of the creative process.

Hence I propose to open my lane of Silk Highway as an electronic trading route for members to interact. With the use of my first comment I will ask each artist for a sentence regarding his or her personal thoughts on the words communication and exchange (on page 2).

Further thoughts on potential practice developed the relationship of currency to exchange and communication. Money isn’t central to currency, as it includes theory, ideas, email attachments and more; however using the current worldwide financial crisis would provide a contemporary context. A subsequent comment would be to ask the Mongolian branch how, if at all, this crisis is affecting Mongolia?

I am still flexible open to media experimentation as there are still a number of directions this could lead and once I have received replies I will be able begin plotting its course.

Comments:

Please could each artist offer me a sentence regarding his or her personal thoughts on the words communication and exchange? Would be much appreciated and assist the development of my thoughts and research, whilst beginning interaction and use of the Silk Highway.

by Huw Andrews

НЭГДҮГЭЭР ҮЕ/Хю Андревс

Торго ба Хурдны зам хоёрыг салган авч үзвэл, эхнийх нь тансаг нэхмэл дараагийнх нь ихэд ашиглагддаг замын төрөл бөгөөд би энэ төслийг маш сонирхолтой харилцааны хэрэглүүр гэсэн маягаар хандаж байгаа. Төслийн блог-ийг уншиж байхад оролцлогчид нь бүгд авьяаслаг уран бүтээлчид болох нь тодорхой бөгөөд, энэ боломжийг хамтарсан хэлбэрийг хадгалж уран бүтээл бүтээхэд ашиглах нь зүйтэй.

Ийм учраас би өөрийн ТОРГОН ХУРДНЫ ЗАМ-ыг электронон худалдааны харгуй гэж авч үзээд бусад уран бүтээлчидтэй харилцах хүсэлтэй байна. Миний эхний хүсэлт нь бусад уран бүтээлчдийг "харилцаа" болон "солилцоо" гэсэн хоёр үгийн тухай өөрсдийн бодлыг нэг өгүүлбэрт багтаан илэрхийлэхийг асууж байгаа юм.

Би мөн харилцаа болон мөнгөн тэмдэгтийн солилцооны тухай бүтээл хийх санаа надад төрж байна. Мөнгө нь мөнгөн тэмдэгттэй нягт холбоотой биш бөгөөд, энэ нь өөрийн онол, санаатай бөгөөд, электрон шуудан гэх мэтийг хэрэглэдэг болсон боловч одооны дэлхийн эдийн засгийн хямралтай илүү холбоотой байж магадгүй юм. Миний дараагийн хүсэлт бол, энэ их хямрал нь Монголд ямар нөлөө үзүүлж байна вэ? гэсэн асуулт юм.

Би олон янзын аргаар бүтээл хийх сонирхолтой байгаа ба сэдвийн судалгаа нь дараах хоёр асуултуудын хариултуудаас шалтгаалж яаж урагшлах нь мэдэгдэнэ.

Хүсэлт/Асуулт

Та "харилцаа" болон "солилцоо" гэсэн хоёр үгийн тухай өөрсдийн бодлыг нэг өгүүлбэрт багтаан илэрхийлнэ үү?

Өнөөгийн дэлхийн эдийн засгийн энэ их хямрал нь Монголд ямар нөлөө үзүүлж байна вэ?

Хью Андревс бичиж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав

ZESEE SODNOMTSEREN/ Зэсээ Содномцэрэн

Unlimited, carton and pastel, 2007/ Хязгааргүй, картон, пастель, 2007

INTRO/ Zesee Sodnomtseren

In my opinion, her work is hugely influenced by 20th C art genres and masters’ works. It might be because artists in Mongolia have got access to study resources and references mainly of that period in Mongolian and Russian. She prefers to work to based on her feelings and instant impressions.

She is a member of ”New Century Art”, an artist collective in Ulaanbaatar, Mongolia. Her initial plan is to create series of collages from her impression during communication period by using various materials.

By T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/Зэсээ Содномцэрэн

Миний бодлоор түүний бүтээлүүд нь 20-р зууны дүрслэх урлагийн төрлүүд болон тэр үеийн мастеруудын ажлуудаас ихэд нөлөөлөгдсөн байдал ажиглагдаж байна. Энэ нь Монголын уран бүтээлчдэд Монгол болон Орос хэлээр бичигдсэн тухайн үеийн урлагийн тухай материал элбэг олддогт учир нь байж мэднэ. Тэрээр сэдэвт баригдалгүй, тухайн үед төрсөн сэтгэгдлийг уран бүтээлдээ тусгахыг оролддог.

Зэсээ нь Улаанбаатар хотноо үйл ажиллагаагаа явуулдаг "Шинэ Зууны Урлаг" нэртэй уран бүтээлчдийн нэгдэлд хамаардаг. Тэрээр энэ төсөлд харилцааны үед төрсөн сэтгэгдлээсээ санаа авч, коллаж хийх зорилготой байгаа.

Ц. Цэндпүрэв бичиж, орчуулав.

TSENDPUREV TSEGMID/ Цэндпүрэв Цэгмид

One Day of My Life, performance, self portrait, 2008/Миний мьдралын нэг өдөр, перформанс, хөрөг фото, 2008

INTRO/ Tsendpurev Tsegmid

Tsendpurev Tsegmid originates from Outer Mongolia and practices as an artist in the U.K. This is move has implicitly influenced her work which is located around questions of distance, relocation and identity.

Currently her research explores the Outer Mongolian border guards and their belief in nationalism in a borderless modern era, this is undertaken through a series of reflective art works using photography, performance, creative writing and time based art mediums. Through this cross-media approach she investigates issues regarding national and cultural identities and their current crisis in relation to erliiz/hybrid identity in Mongolia, after 1990.

In March 2006, Tsegmid founded MONUK and managed, a not for profit art project, to encourage and develop arts links between UK and Mongolia. The first successful exhibition titled ODOO/CURRENT, consisted of a group show by 12 UK based artists in Mongolia in April 2007. She has also recently shown her own work in Seattle, U.S, Ulaanbaatar, Mongolia, Leeds Met Gallery, Leeds U.K and undertaken a number of performance pieces at a variety of locations.

by Lisa Stansbie

ТАНИЛЦУУЛГА/Цэндпүрэв Цэгмид

Цэгмидийн Цэндпүрэв нь Монголоос гаралтай бөгөөд Их Британи улсад амьдарч уран бүтээлээ хийдэг. Түүний энэ алхам нь уран бүтээлийнх нь сэдэвт хүчтэйгээр нөлөөлсөн ба орон зай, амьдрах орчин солилт болон бие хүний асуудлыг тойрсон маягтай болж хувирсан.

Түүний Докторын ажил нь Монгол улсын хилчид болон энэ хил хязгааргүй мэт болж байгаа орчин үеийн нийгэмд тэдний улс орноо гэх үндсэрхэг үзлийг фото зураг, перформанс, богино хэмжээний эссе болон видео зэрэг дадлагуудыг ашиглаж судалж байгаа. Түүний энэ олон төрөлт хандлага нь мөн 1990-ээд оноос хойших Монголын соёл урлаг болон үндэстний ялгагдах онцлогтой тулгараад байгаа бэрхшээлүүд болон “эрлийз” буюу холимог бие хүний тухай судалж байгаа болно.

Тэрээр 2006 оны 3-р сард MONUK (Моngolia-UK) нэртэй ашгийн бус урлагийн төслийг үүсгэн санаачилсан бөгөөд, энэ төсөл нь Монгол болон Их Британийн хооронд соёл урлагийн холбоосыг хөгжүүлэх зорилготой. 2007 онд MONUK төсөл нь Их Британи улсад оршин суудаг 12 уран бүтээлчдийн нэгдсэн орчин үеийн урлагийн үзэсгэлэнг амжилттай зохион байгуулсан. Саяхан тэрээр өөрийн бүтээлүүдээ АНУ-ын Сиэттл хот дахь Өмнөд Сиэттлийн коллежийн галлерей, Монгол улсын Улаанбаатар хот дахь Чингис Арт галлерей, Их Британийн ЛийдсМет галлерейд тавиж олны хүртээл болгосон бөгөөд Их Британи болон Монголын янз бүрийн орчинд өөрийн перформансоо тависан.

Лиса Стансби бичиж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав.

SEAN DAVIES/ Шон Дейвис

Nearita no A, pen, water colour, Japanese ink and Adobe Photoshop CS2/ Нийрита номер А, харандаа, усан будаг, японы бэх болон Adobe Photoshop CS2

INTRO/Sean Davies

Davies has recently returned from a years study abroad in Japan. Working broadly across parameters that include (but are not limited to) illustration, Art Direction and Graphic Design, Davies is interested in the notion of collaboration and participation in creating artworks. His recent project proposes to include different artists from around the world who will collaborate to create a single bookwork.

He envisions an international collective whereby the collaboration amongst practitioners is documented and will not only question authorship but form a practical creative method of sharing experiences, resources and ideas. The documentation of this project may potentially uncover the process of working with and as part of a group visually showing the methods of how collective creative skills can combine. Sean recently created and was part of the Nearita Illustration Project, a collaboration with the Japanese artist Nolita. The project was conducted by creating a dialogue via the sending of a series of images back and forth over the internet.

by Lisa Stansbie

ТАНИЛЦУУЛГА/ Шон Дейвис

Шон саяхан Япон улсад сурч байгаад буцаж ирсэн бөгөөд, тэрээр ном хэвлэлийн чимэглэл зургаар мэргэжиж байгаа. Сурахын хажуугаар тэр график болон хэвлэлийн төслийн удирдагчийн чиглэлээр ажилладаг ба, Шон голчлон хамтарсан маягаар уран бүтээл хийх хэлбэрийг ихээхэн сонирхдог болно. Түүний сүүлийн төсөл нь олон улсын уран бүтээлчидтэй хамтарч ном бүтээх зорилготой болно.

Шоны хэтийн зорилго нь олон улсын уран бүтээлчдийн хамтарсан нэгдлийг бий болгох бөгөөд, энэ нь зохиогчийн эрхийн асуудал яах аргагүй хөндөгдөх агаад, түүний хүсэл нь уран бүтээлчид санаа бодлоо харилцан солилцож, хамтрах боломжтой бодитой уран бүтээлийн ажиллах хэлбэрийг бий болгох юм. Тэрээр энэ уран бүтээлчдийн нэгдлийн уран бүтээл хийх аргуудыг нэгтгэснээр нэгэн шинэ хамтрах арга бий болж магадгүй ба энэ бүх үйл явцыг баримтжуулах нь үндэс нь гэж үзэж байгаа. Шон саяхан "Nearita" нэртэй хэвлэлийн чимэг зургийн төсөл дээр Японы уран бүтээлч Нолитатай хамтран ажилласан ба энэ нь интернетийг ашиглаж цуврал бүтээлүүдийг бие бие рүүгээ нааш цааш нь илгээх хэлбэрээр явагдсан болно.

Лиса Стансби бичиж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав.

RICHARD JENNER/ Ричард Женнер

Untitled, found objects (Balancing), 2008/Нэргүй, олдмол материалууд, (Тэнцвэр), 2008

INTRO/Richard Jenner

Jenner works with the portrayal of physically balancing structures. With each documented construction there is a sense of fragility and the ephemeral nature of the sculptures results in a practice in which the photograph and sculpture are equal players. In this way the work has its own life cycle and Jenner has acknowledged his own interest in the life and death of each sculpture. Recently his sculptural practice has moved into the realm of using particular consumer products alongside staging ‘wars’ with plastic model armies between and upon products. This recent work moves to comment on the unwieldy methods used by global players in a consumerist assault on the senses.

Jenner’s practice is located in a mixed media approach to sculpture and he has used the performative aspects of making as a stimulus for performance based video works. This involved a collaboration where temporary sculptures were continually re-made and destroyed, mirroring the cycle of commodities in the contemporary consumer society.

by Lisa Stansbie

ТАНИЛЦУУЛГА/Ричард Женнер

Женнер нь олдмол биетүүдийг ашиглан тэнцвэрийг харуулсан бүтээлүүл хийдэг. Түүний бүтээлүүд болон бүтээлийнх нь фото зургууд нь бараг адил чанартай ба бүтээлийн фото зураг болгон нь тэр баримлын түр зуурын ба эвдрэмтгий чанарыг нь илт харуулж байна. Женнер бүтээлийнхээ түр зуурын энэ чанарыг сайтар ойлгож мэдэрдэг бөгөөд, тэрээр бүтээл бүрийнхээ өөрийн гэсэн төрөх-үхэх болон эхлэл-төгсгөлтэй талыг нь ихэд сонирхдог. Саяхан түүний бүтээлийн дадлага нь шинэ дүр төрхийг олж эхэлсэн бөгөөд тэрээр өргөн худалдааны бараа биетүүдийг ашиглан "байлдааны" мэт сэтгэгдлийг төрүүлэхийн тулд тэдгээр биетүүдийг хооронд нь зэрэгцүүлэн, давхарлаж байрлуулан туршиж байгаа. Түүний сүүлийн үеийн бүтээлүүд нь дэлхийн томоохон компаниудын худалдан авагчдад хэрэглэдэг шударга бус аргуудыг элэглэн илэрхийлж эхэлж байгаа

Женнерийн бүтээлдээ хандах хандлага нь холимог чанартай бөгөөд тэрээр бүтээл хийж буй явцаа видеогоор бичиж перформанс маягтай болгодог. Жишээ нь: тэрээр бүтээлээ хийж дуусгаад дараа нь эвдэлдэг бөгөөд, тэр үйлдэл нь орчин үеийн материаллаг эд баялгын түр зуурын чанарыг илэрхийлдэг.

Ц. Цэндпүрэв орчуулав

NANDIN-ERDENE BUDZAGD/ Нандин-Эрдэнэ Бүдзагд

Mongolia, collage, 2008/Монгол, коллаж, 2008

INTRO/Nandin-Erdene Budzagd

Nandin-Erdene graduated from IFA (Institute of Fine Arts, Ulaanbaatar) in 2003, and started drawing a nude female images using only couple of colours. She attempted to draw in a way, which hasn't been experimented or done in Mongolian visual arts. After few years, she drifted away from figurative style and began to incorporate other contemporary methods such as; collage, to make her work more significant and relevant to the current cultural and social environment. Her way of making work "current" is closely attached with her interests in issues or problems exist in present Mongolian society.

She addresses to an existing social issues and expresses her concern about the increasing number of problems such as; prostitution of young women, excessive alcohol use, single mums and children without father or mother. Most people know that there is something "wrong", however, some people accept those problems as part of society of Mongolia. She strongly contests the idea of "normal" (or right) and the society's acceptance of serious problems as usual matters. She aims to showcase those issues in an unusual style so that people take a notice of them and she uses newspapers, magazines, oil, acrylic and paper to achieve that outcome.

written by Nandin-Erdene Budzagd, edited and translated by T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/ Нандин-Эрдэнэ Бүдзагд

Тэрэр ДУДэС-ийг 2003 онд төгсөөд, бүтээлдээ нүцгэн эмэгтэй хүнийг энгийн ерөнхий байдлаар дүрслэж, 1-2 цөөн өнгөөр зурж байсан. Гэхдээ монголын дүрслэх урлагт дүрслэгдэж байгаагүйгээр шинэлэг хийхийг хүссэн. Хэсэг хугацааны дараа 2006 оноос зүгээр харагдах байдлаар зураад байх биш, харин өөрийн санаагаа нягт тусгасан орчин үеийн урлагийн сэтгэлгээг шингээсэн байх хэрэгтэйг ойлгож, илүү баялаг хүчтэй харагдуулах үүднээс зургаа коллажтай хослуулж, нэмж ашигласан. Энэ арга нь өнөө үеийн нийгмийн үнэн дүр төрхийг орчин үеийн урлагаар сонирхолтой харуулахад маш тохиромжтой санагдсан.

Монголын буурай нийгэмд охидын бие үнэлэх байдал, архидалт, эцгээ мэдэхгүй хүүхдүүд, өрх толгойлсон эмэгтэйчүүд асар их болсон. Тэдний энэхүү нийгмийн идэвхтэй харилцаанаас гадуурх бор амьдрал жирийн үзэгдэл болтлоо дэлгэрсэн. Бид энд ямар нэгэн юм “буруу” байгааг ч олж харж чадахаа больтол энэ асуудал бидний хүсээгүй хэрнээ зөвшөөрөгдсөн амьдрал болж эхлэсэн. Өөрөөр хэлбэл түүний бодлоор хэт их болсон сэтгэхүйн гажуудал эргээд бидэнд энгийн хэвийн зүйл мэтээр ойлгогддог. Үүний эсрэг ойлголтыг, мэдрэмжийг өөрийн бүтээлдээ тусгаж харуулахыг хичээдэг. Бүтээлдээ холимог техник сэтгүүл, сонингын хайчилбар, тос, акрилик зэргийг ашигладаг.

Б. Нандин-Эрдэнэ бичиж, Ц. Цэндпүрэв засварлан, орчуулав.

MUNKHTSETSEG BAVUUDORJ/ Мөнхцэцэг Бавуудорж

Ecstasy, series of paintings, 2008/ Ханамж цуврал уран зургууд, 2008

INTRO/ Munkhtsetseg Bavuudorj

Munktsetseg explores ideas around the term ecstasy but keeping her own individual characteristics of her art. Khanamj (eng. ecstasy) is her second major project after the Undes (eng. root) in 2007, which both revolved around the same concept. Most of her works have been created after she researched the subject linking to philosophy and shamanism. Her method of creating an artwork is differs from other artists in many ways. I hope you remember a film called Fight Club, played by Brad Pitt, Edward Norton and directed by David Fincher. In that film, Edward Norton creates his own copy, a viscious and provocative Brad Pitt in his mind. I think it is slightly similar circumstance for Munktsetseg, who has developed a personal condition after an unfortunate car crash a few years back (this sensitive information disclosed with a special consent from the artist) and she started to feel out-of –herself or loosing her-self time to time.

Her experience was and still is a huge challenge for her and this is when the difference between the artist and normal person becomes ever more apparent. I am sure, for her, creating is a way to avoid mundanity, and expressing the deep emotions that some people don’t feel strong enough gives her the most biggest inspiration.

by T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/ Мөнхцэцэг Бавуудорж

Мөнхцэцэг хувь хүний давтагдашгүй онцлогоо хадгалж, ханамж гэсэн мэдрэхүйг тусгахын оролдсон бөгөөд энэ нь түүний “Үндэс” цуврал ажлын дараа хийсэн томоохон цуврал бүтээл юм. Тэрбээр уг бүтээлээ гүн ухааны болон бөөгийн шашинтай холбогдолтой судалгаа хийсний үндсэн дээр бүтээдэг бөгөөд түүний бүтээх үйл явц нь бусад хүмүүсээс олон талаар ялгаатай. Та бүхэн Америкийн жүжигчин Брэд Питт болон Эдвард Нортоны гол дүрд нь тоглож Дэвид Финчерийн найруулсан “Зодооны клуб” нэртэй киног санаж байгаа байх. Тус кинонд Эдвард Нортон өөрийнхөө гадна оршиж өөрийн сэтгэл санаанд хоёрдох бие хүнийг хиймлээр бий болгодог. Үүнтэй бага зэрэг төстэйгөөр Б. Мөнхцэцэг өөрийнхөө гадна биеэрээ буюу сэтгэлээрээ орших мэт сэтгэгдэл өөрт нь төрдөг болсон нь нилээн хэдэн жилийн өмнөх машины ослын үеэр бий болсон хувийн нөхцөлтэй ямар нэгэн хэмжээгээр холбоотой байдаг байж магадгүй гэж мөхөс би бодож байна. (энэ хувийн эмзэг мэдээлэл нь уран бүтээлчээс тусгай зөвшөөрлийн авсны дараа олон нийтэд мэдээлэгдэж байгаа болно)

Чухам ийм хүнд хэцүү давж гаршгүй мэт байдлын дунд л уран бүтээлчийн жирийн хүнээс ялгагдах онцлог тодорч гардаг бөгөөд түүний хувьд уран бүтээл туурвих нь бодит орчноос өөрийгөө тусгаарлаж, хүн бүрийн тэр бүр хүчтэй мэдрээд байдаггүй өөрийнхөө гадна орших буюу өөрийгөө алдах мэт тэр мэдрэмжүүдийг бүтээлээрээ дамжуулан гаргахыг зорьдог нь түүнд асар их сэтгэлийн хүч зориг өгдөг болох нь дамжиггүй юм.

Ц. Цэндпүрэв бичиж, орчуулав

MASHBAT SAMBUU/ Машбат Самбуу

Smoking Dalai Lama, ongoing project, since 2007/ Тамхи татаж байгаа Далай лам, үргэлжилж буй төсөл, 2007 оноос

INTRO/ Mashbat Sambuu

A conceptual artist, former art lecturer, was a member of very first contemporary art group called Nogoon Mori (eng. green horse) in 1989, Mongolia. Since 2006, he is part of an art group Khukh Naran (eng. blue sun) and his main interests are current political, social and ecological issues such as; wild animal’s conservation, over-speeding on the road.

Presently, he uses paintings and site-specific installations to express his ideas. Many artists I've met in Mongolia, practice land-art, the branch of contemporary art, which contests a space from different aspects using found or created objects but the ways it can be practiced are simply unlimited. Mashbat is planning to do a land-art piece as part of his participation in the project.

by T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/ Машбат Самбуу

Машбат нь орчин үеийн чиглэлээр ажилладаг уран бүтээлч, Монголын хамгийн анхны орчин үеийн урлагийн бүтээлчдийн нэгдэл болох "Ногоон Морь" (1989)-ын гишүүн байсан. 2006 оноос тэрээр "Хөх Морь" уран бүтээлчдийн нэгдэлд багтдаг ба түүний гол сонирхол нь орчин үеийн улс төр, нийгэм болон байгаль орчны тулгамдсан асуудлууд болох жишээ нь: ховордсон амьтны хамгаалах, хурд хэтрүүлснээс болж гардаг сөрөг нөлөө гэх мэт.

Одоогоор тэрээр уран зураг болон инстолляцыг ашиглан санаагаа илэрхийлдэг. Надтай Монголд тааралдсан уран бүтээлчдийн ихэнх нь ланд-арт бүтээлүүд хийдэг бөгөөд, энэ нь орчин үеийн урлагын нэг төрөл бөгөөд, орон зайг олон талаас нь эргэцүүлж олдмол болон гараар хийсэн эд зүйлсийг голчлон ашигладаг боловч хэрэглэх материал ба аргууд нь хязгааргүй юм. Машбат нь төсөлд ланд-арт төрлөөр бүтээл хийх төлөвлөгөөтэй байгаа юм.

Ц. Цэндпүрэв бичиж, орчуулав

MARINA DE STACPOOLE/ Марина де Стакруле

Temptation, digital image, 2008/ Дур татахуй, дижитал дүрс, 2008

INTRO/Marina de Stacpoole

Stacpoole’s practice focuses on issues of globalisation and how political issues are ‘re-framed’ and ‘re-presented’ to society in various guises. Taking Baudrillard’s concepts of the “simulacrum” whereby constructions are created as a substitute for the ‘real’ de Stacpoole has applied this theory to entertainment and popular culture in the Western post-modern world. This area of her work is also supplemented by influences from her travels across Asia where she is able to interrogate notions of capitalism and its manifestation across East and West societies.

Her practice is cross-discipline and includes manipulated imagery that digitally collages scenes from film/television with the ‘real’ world. Alongside this De Stacpoole is interested in the practice of interviewing as a form of participatory exchange and a method to reflect upon the prevalent issues within her work.

by Lisa Stansbie

ТАНИЛЦУУЛГА/ Марина де Стакруле

Стакпуле нь даяарчлалаас үүдэн гарсан асуудлуудыг судалдаг бөгөөд улс төрийн асуудлууд хэрхэн "шинэ дүр төрх"-г олж, "шинэ илэрхийлэл"-г хайж байгааг мөн анхааран үздэг юм. Тэрээр Баудриллард (Жин Баудриллард, 1929-2007, Францын урлагийн онолч, гүн ухаантан, фото зурагчин, улс төрийн сэтгүүлч)-ын "simulacrum"-ын онолыг Барууны постмодерн урлаг соёлтой холбож, үнэн бодит зүйлсийн хуулбаруудыг бүтээдэг. Түүний Ази тивээр өргөнөөр аялсан нь, хөрөнгөтөн нийгэм болон түүний дүр төрх, ойлголтуудад шүүмжлэлтэй хандаж байгаагаас бүтээлүүдэд нь илт харагдаж байна:

Түүний бүтээл хийх арга нь олон аргуудын холимог хэлбэртэй бөгөөд, тэрээр фото зураг болон телевиз/киноноос авсан "үнэн бодит" дүрсүүдийг компьютерийн программын тусламжтайгаар өөрчилдөг. Үүний хажуугаар тэрээр ярилцлага авч өөрийн уран бүтээлийн дадлагын тухай эргэцүүлэх арга болон ашигладаг онцлогтой.

Лиса Стансби бичиж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав.

MANALJAV BADAMJUNAI/Маналжав Бадамжунай

Whisper, 2008/ Шивнээ, 2008

INTRO/ Manaljav Badamjunai

For her, art work should create an impression on a person's mind. She uses traditional fine art mediums such as; painting and drawing. Her approach to a topic is conventional, however, it is rare in sometimes overly-sophisticated contemporary art practices. She sees everything has concealed qualities or hidden layer of secrets. Currently, Manaljav's practice explore's subjective experiences of being lonely and in love. There are strong similiarities between Anunaran, Aruintuya and Manaljav's work regarding their themes.

by T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/ Маналжав Бадамжунай

Түүний хувьд урлагийн бүтээл нь хүний сэтгэлд сэтгэгдэл төрүүлэх ёстой гэж үздэг. Тэрээр уран зураг болон зураасан зургаар дагнадаг. Түүний сэдэвт хандах хандлага нь шинэлэг биш мэт боловч, энэ нь заримдаа хэтэрхий гүн гүнзгий судалгааг шаарддаг орчин үеийн урлагт ховор тохиолдол юм. Маналжав юм бүр нуугдмал чанаруудтай, олон давхар талуудтай гэж үздэг. Одоогоор тэрээр хүний сэтгэл дэх гуниг, ганцаардал болон хайрыг бүтээлдээ тусган харуулахыг зорьж байгаа. Маналжав, Анунаран, Ариунтуяа нарын сэдвүүд нь хоорондоо маш их төстэй байгааг дурдах хэрэгтэй болов уу.

Ц. Цэндпүрэв бичиж, орчуулав.

LOUISE ATKINSON/ Луйз Аткинсон

Chicken Lips, carbon drawing, 2008/ Дэгдээхэйн Уруул, нүүрс, 2008

INTRO/Louise Atkinson

Atkinson utilizes a wide variety of media including sculpture, textiles, origami, bookbinding, papermaking and printmaking, her work explores our inherent desire to understand, rationalise and control our relationship with our environment, incorporating theories of psychoanalysis and communication, disciplines such as genetics and medicine, and social constructs including time, geography and religion.

She develops opportunities for interaction within her work, specifically in the form of haptic installations involving textile sculptures or books, where the audience is invited to touch and explore the objects. Her current body of work is a series of carbon drawings based on her interest in genetics and anthropology, exploring the nature of animal symbolism in language and it’s links with societies past, present and future.

written by Louise Atkinson and edited by Lisa Stansbie

ТАНИЛЦУУЛГА/ Луйз Аткинсон

Аткинсон нь нийгмийн салшгүй хүчин зүйлүүд болох шашин, газарзүйн байрлал болон цаг хугацааны нөлөө болон генетикийн болон анагаах ухааны салбаруудын психоанализ ба харилцааны онолуудыг оролцуулан бидний эргэн тойронтойгоо үүсгэсэн холбоосуудын утга учрыг олох, ойлгох гэсэн байнгын хүслийн тухай судалдаг ба тэрээр баримал, даавууны нэхээс, оригами, ном бүтээх, цаасаар урлах болон өнгөт хэвлэл/торгон хэвлэлийн аргуудыг голчлон ашигладаг.

Тэрээр өөрийхөө бүтээлүүдийг үзэгчид гараар хүрч хүртэх боломжтой маягаар даавуу болон нэхмэл материалаар хийсэн баримлууд болон номуудыг бүтээдэг. Одоогоор тэр генетикийн болон антропологийн ухаанд сонирхож байгаа бөгөөд хүний харилцааны хэл дэх амьтдын дүрслэлийг нийгмийн өнгөрсөн, одоо ба ирээдүйтэй холбон судалж цуврал зургуудыг нүүрсэн харандаагаар зурж байгаа.

Луйз Аткинсон бичиж, Лиса Стансби засварлаж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав.

LISA STANSBIE/Лиса Стансби

Аrchive Projected, digital archive and film, 2006/Архивийг дэлгэн үзүүлэх нь, дижитал архив болон кино, 2006

INTRO/Lisa Stansbie

Artist Lisa Stansbie’s works invent schemes of rationalisation based on the mechanised logic of internet search engines. Digital data retrieval functions by matching search terms with words or phrases in the text regardless of context, and can often yield incongruous results. Stansbie capitalises on this potential for absurdity: wading through the unedited glut of information that is the internet, she follows connective threads that defy logic to create works which tease meaning out of meaninglessness.

Stansbie’s ongoing project is the construction of a digital archive of internet-sourced information. The internal logic of the archive is based on seemingly arbitrary connections between terms rather than the content of entries.

Excerpts from The Disorder of Things: The Work of Lisa Stansbie by Anna Parlane 2008

TAНИЛЦУУЛГА/Лиса Стансби

Лисагийн бүтээлүүд нь интернетийн хайх системүүдийн механикжсан үйлдлүүд дээр тулгуурлан хоорондоо холбоотой мэт сүлжээг бий болгодог. Тэрээр дижитал/электрон мэдээллүүдийг үг болон холбоо үгсийн хэрэглэн хайдаг ба ихэнхдээ тэр мэдээллүүд нь хоорондоо ямар нэг логик утгагүй байдаг бөгөөд ганцхан үгсүүд нь хэлхээс болж өгдөг. Стансби тухайн интернетээс олсон хоорондоо холбоогүй, учир утгагүй мэдээллүүдийг ухаалгаар ашиглаж, логикоор уран бүтээл хийх арга хэлбэрийг шүүмжлэн, учир утгагүйгээс учир утгыг гаргаж болно гэдгийг бүтээлдээ харуулдаг.

Стансбигийн уран бүтээлийн төсөл нь үргэлжилсэн шинж чанартай бөгөөд түүний үйлдэл нь дижитал архивийг интернет дээрх мэдээллүүд дээр тулгуурлан бий болгох юм. Энэ дижитал архивын дотоод логик нь мэдээллийн утга санаан дээр биш хэлхээс үгсүүдийн холбоон дээр түшиглэж байгаад оршино

Анна Парлайны "Зохион байгуулалтгүй юмс; Лиса Стансбигийн уран бүтээлүүд" (2008)-ээс хэсэглэн авав.

Ц. Цэндпүрэв орчуулав.

HUW ANDREWS/ Хю Андревс

INTRO/Huw Andrews

Huw Andrews is founder of ‘Consequences’ a partnership compromising five artists, its purpose to exhibit and output either collaboratively or as a solo practitioner. He is also an arts journalist for Something Visual, an online resource for art reviews, events, spaces and maps (www.somethingvisual.net). His practice focuses on notions of daily organizing and time management and the methods and objects that enable us to self-organise travel flexibly and independently. Ultimately he aims to interrogate our dependence on objects and information such as maps, timetables and verbal advice that we might use in order to co-ordinate each day. Having undertaken worldwide travel Andrews has a fascination with areas in which the structures and systems for tourists are not in place and the potential for cultural interaction and exchange that such places offer.

by Lisa Stansbie

ТАНИЛЦУУЛГА/Хю Андревс

Хю Андревс бол " Consequences" (монг. үр дагаврууд) нэртэй 5 уран бүтээлчийн хамтарсан нэгдлийг үндэслэгч бөгөөд, нэгдлийн зорилго нь хамтарсан болон ганцаарчилсан байдлаар бүтээлээ таниулах болон үзэсгэлэн байгуулахад оршино. Тэрээр мөн "Something Visual" (монг. харагдах боломжтой зүйлс), урлагийн тухай шүүмжүүд, үйл явдлууд, урлангууд болон газрын зургуудын талаар мэдээлдэг онлайн архивыг урлагийн талыг хариуцсан сэтгүүлч юм.( http://www.somethingvisual.net/). Түүний дадлага нь бидний өдөр тутмын амьдралыг амар хялбар болгож, бие дааж ганцаараа аялах боломжийг олгодог зохион байгуулалтын арга хэлбэрүүд болон биет зүйлсийг тусгадаг. Цаашдаа тэрээр хүмүүс бидний өдөр тутмын аялахдаа байнгын хэрэглээ болох газрын зураг, цагийн хуваарь болон аман зөвлөлгөөнөөс хамаарах хамааралд шүүмжлэлтэй хандах зорилготой. Андревс нь дэлхийн олон орноор аялсан бөгөөд тэрээр жуулчлалын тогтсон систем төдийлөн хөгжөөгүй болон жуулчлал нь худалдааны шинжтэй болоогүй газруудын урлаг соёлын харилцаа солилцооны талыг ихэд сонирхон судалдаг болно.

Лиса Стансби бичиж, Ц. Цэндпүрэв орчуулав

"Circle Dreamy", animation, 2008/"Мөрөөдлийн тойрог", анимац, 2008

ERDENETUYA TOGTOKHBAYAR/ Эрдэнэтуяа Тогтохбаяр

Spring, 2008/Хавар, 2008

INTRO/ Erdenetuya Togtokhbayar

She defines her primary medium is painting and her works appears to be based on her personal feelings. In her opinion, one's life is a collective of other people's lives (many similarities) and our surroundings unite us one. There is a noticeable parallel between Erdenetuya's and Aruintuya Batbaatar's approaches. Their works are hugely subjective and deal with personal emotions.

ТАНИЛЦУУЛГА/ Эрдэнэтуяа Тогтохбаяр

Тэрээр өөрийн санааг илэрхийлэх гол арга нь уран зураг гэж үздэг ба түүний бүтээлүүд голчлон түүний хувийн сэтгэл хөдлөл дээр тулгуурладаг. Түүний бодлоор нэг хүний амьдрал нь бусад хүмүүсийн амьдралын цуглуулга (oлон төстэй чанартай) агаад, бидний эргэн тойронд байгаа зүйлс биднийг нэг бүхэл зүйл болгодог. Эрдэнэтуяа болон Ариунтуяа. Б хоёрын бүтээлд ижил чанар ажиглагдаж байна. Тэдний бүтээлүүд нь хувийн чанартай ба хүний гүн сэтгэл хөдлөлийн хэлбэрүүдийг тусгадаг.

written and translated by T. Tsegmid/Ц. Цэндпүрэв бичиж орчуулав.

ENKHBAT LANTUU/ Энхбат Лантуу

New and Old, installation, 2008/Шинэ ба хуучин, инстолляц, 2008

INTRO/Enkhbat Lantuu

Enkhbat's practice is about reflecting the distinct composition, colours, ornaments of traditional Mongolian art in his works. He creates installations, abstract paintings and photographic pieces from his extensive research into wide Mongolian traditional culture, which doesn't limit to visual arts only. His main research explores the lines of colours and patterns on silk, which can be found on traditional costumes and he mixes those features to create a symmetric or non-symmetric big scale paintings.

In addition, Enkhbat is one of very few Mongolian artists, who have Masters in contemporary art practice in Western Europe (Holland) and now he leads an art group "New Century Art" in Ulaanbaatar.

by T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/Энхбат Лантуу

Энхбатын зорилго нь Монголын үндэсний урлагийн зохиомж, өнгөний дагнаас, хээ угалзын онцлогийг өөрийнхөө уран бүтээлд тусгах юм.Тэрээр өөрийн нарийн судалгааны үндсэн дээр инстолляцууд, абстракт зургууд болон фото ашигласан бүтээлүүдийг хийдэг. Энхбат голчлон үндэсний хувцасны өнгөний дагнаас болон торгон дээрх хээ угалзыг судалдаг бөгөөд тэдгээрийг зохиомжилж нэг төвт болон олон төвт том хэмжээтэй зургуудыг бүтээдэг.

Мөн Энхбат Баруун Европд (Голланд) орчин үеийн урлагийн чиглэлээр Mагистрын зэрэг хамгаалсан цөөхөн Монгол уран бүтээлчдийн нэг ба, тэрээр одоогоор Шинэ Зууны Урлаг холбоог тэргүүлж байгаа болно.

Ц. Цэндпүрэв бичиж орчуулав

ARUINTUYA BATBAATAR/ Ариунтуяа Батбаатар

Desire/Тэмүүлэл, 2008

INTRO/ Aruintuya Batbaatar

Aruintuya's paintings are abstract but with notions of figurativity. She writes about her personal experience in a poetic way using metaphors, and her writing often conveys love, loneliness, and emotional cost of surviving in a modern social environment.

"In this complete silence…a powerful woman cries. She cries from bottom of her heart. The feeling of loving someone and being loved back is a constitution of her true existence"

Extract from her writing

One would think, we have already passed the era of romanticism, and glorification of topics such as ; love, affection are very basic in comparison to modern themes like identity or globalisation. The complexity of contemporary arts themes, is certainly not a mean to judge or distinguish them based on their importance or temporary fasionable nature. Subjective themes are important part of Mongolian arts, and Aruintuya's works have been influenced by social and cultural tendency.

By T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/ Aриунтуяа Батбаатар

Ариунтуяагийн зургууд хийсвэр шинжтэй мөртлөө хүчирхэг зураасаар илэрхийлэгдсэн биетийн дүрслэлийг оруулсан байдаг. Тэрээр мөн өөрийн хувийн сэтгэл хөдлөлийн тухай яруу найргийн хэлбэртэй бичдэг бөгөөд, ихэнхдээ хайр дурлал, ганцаардал болон бидний орчин үеийн нийгэмд амьдрах замдаа туулж өнгөрдөг сэтгэлийн зовлон зэрэг нь түүний гол сэдвүүд юм.

Анир чимээгүй нам гүм...гав ганцаар нэгэн хүчирхэг эмэгтэй уйлна. Тэр уйлахдаа сэтгэлийнхээ гүний гүнээ уйлна. Дотооддох мөн чанараа ойлгож хэн нэгнийг хайрлаж, хэн нэгнээр хайрлуулж өөрийн оршиж буйг мэдрэх.. (хэсэглэн авав)

Ихэнх хүмүүс хайр дурлал, дурлалт сэтгэл гэх мэт сэдвүүдийн оргил болох романтизмийн үе өнгөрч, тэдгээр нь орчин үеийн сэдвүүд болох даяарчлал, хүний бусдаас ялгагдах онцлог чанар зэрэгтэй харъцуулахад их энгийн мэтээр бодож магадгүй юм. Гэвч орчин үеийн урлагийн сэдвүүдийг түүний их түвэгтэй чанар ч юм уу эсвэл түр зуурын хугацаатай загварт орж байгаа байдлаар нь үнэлж дүгнэдэггүй юм. Хүний сэтгэлийг хөндсөн хайр дурлалын сэдэв нь Монголын дүрслэх болон өөр бусад урлагт маш чухал байр суурийг одоо хүртэл эзэлсээр байгаа бөгөөд, Ариунтуяагийн бүтээл нь тэр нийгмийн ба соёлын орчингийн нөлөөллийг шууд ба шууд бус замаар тусгаж байгаа нь харагдаж байна.

Ц. Цэндпүрэв бичиж орчуулав

ANUNARAN JARGALSAIKHAN/ Анунаран Жаргалсайхан

INTRO/Anunaran Jargalsaikhan

Anunaran considers the secretive nature of life is most appealing, and she tries to expose that hidden personal emotions in herself and in others and express in her work. Anunaran uses different methods to express the combination of the abstract and the real aspects of human emotion. In 2007, she did a placement at 1st Clinic, to observe and to research how pain affects people's emotion and their behaviours. She created series of paintings reflected her experience. The idea of doing placement at the clinic came to her mind due to her personal experience, and it led her to think about concept of a pain and a fear.

In her recent project in Moscow, Russia, she worked alongside with other students on an architectural production titled “Forged rock”, which consists of a lake, a dragon, an arc building etc…In my opinion, Mongolian artists creating a fairy tale creation like dragon in Moscow, a heart of Russia, is itself a modern fairy tale.

By T. Tsegmid

ТАНИЛЦУУЛГА/ Анунаран Жаргалсайхан

Анунаран амьдралын нууцлаг байдлын мөн чанарт ихэд сонирхон татагддаг бөгөөд тэрээр өөрийн болон бусад хүмүүсийн гүн сэтгэл хөдлөлийг бүтээлдээ тусгахыг оролддог. Тэрээр хүний сэтгэл хөдлөлийн хийсвэр болон бодит талуудыг гарган илэрхийлэлийн тулд олон янзын арга барил , дадлагын хэлбэрүүдийг хослуулан ашигладаг болно. 2007 онд Анунаран Нэгдүгээр эмнэлэг дээр дадлага хийж, өвдөлт хүмүүсийн сэтгэл санаа болон гадна талд ямар нөлөө үзүүлдэг тухай судалгаа хийж цуврал зургууд бүтээсэн. Эмнэлэг дээр дадлага хийх санаа нь түүний өөрийн хувийн амьдралаас гарч ирсэн бөгөөд, түүнээс үүдэн өвчин, зовлон болон айдас зэргүүд нь түүнд сонирхдог сэдвүүдийн нэг болжээ.

Түүний сүүлийн үеийн төсөл нь Оросын Холбооны Улсын Москва хотод болж өнгөрсөн бөгөөд, тэрээр бусад оюутнуудын хамт "Хиймэл Хадан Цогцолбор" нэртэй архитектурын төсөл дээр ажиллаж, модон байшин, луу, нуурыг бүтээн бий босгосон. Миний бодлоор, үлгэрийн луу гэх мэт биетийг Монголын уран бүтээлчид Оросын зүрх болсон Москва хотод бүтээсэн явдал нь тэр чигээрээ нэгэн орчин үеийн үлгэр домог мэт сонсогдоно.

Ц. Цэндпүрэв бичиж орчуулав.